Internship hunlai

Delhi a internship tih chu a hahdam lo ve khawp mai. Aizawl Civil Hospital a tithei te hi chu vannei vet vet tak an ni. 24 hours duty te kha luck loh chuan 36 hrs thleng te khan kan duty a. Vawiin chu ka lung a leng ve tlat, ka tawnhriat kan ziak ve mai mai teh ang. A thui hrep lehnghal a.

Hindi, ka buaina:

Class 8 thleng khan Hindi kha ka ngaina lo em em a, ka thiam loh vang kha a ni ngei ang. Damlo vaitawng bak thiam lo, an natna history zawh chu harsa ve tak a ni. Mahse nuihna a tam.

Orthopaedics ah duty ka nei hmasa ber a. OPDah intern ho chu la tangkai ve tak tak hek lo. Postgraduate (P.G) students leh Senior residents (S.R) ho khan damlo an en a, an damdawi leh thildang chawh kha damlo hrilhfiahtu ah min hmang thin a. Indian ni ve si, Hindi thiamlo nih zak ve bawk si kha ka’n risk thin a lawm le. Damdawi chawh hrilh kha chu a har lo, tihtur leh tihlohtur hrilh kha a buaithlak thin a ni.

Vawikhat chu damlo hnungzangna hi a rawn inentir a. Instructions ah khan, USE HARD BED, kha a nia. Damlo kha ka’n en ren rawn a, ka dawhkan kha ka’n beng a, ‘Yeh bed. Ha?’ kan tia. (‘Ha?’ Ka tih nachhan hi ‘I hrethiam em?’ ka tihna  a nia.) Damlo chuan ngaitha lo tawkin, ‘Ha’, an ti ve a. Kei chuan ‘Hard!’ kan ti leh ringawt a. A instruction dawt leh kha DO NOT LIFT HEAVY OBJECTS a nia. Ka thutna atang chuan thilrit chawi awm takin kan kun a, kan tho leh vel a, ’Aise mat karo’ kan  ti leh a. Damlo chuan ‘Ha’, an ti ve leh ringawt a. A tawpah, ’Ka sawi kha i hrethiam em?’ ka tia. ‘Nahi’ a tia. Intern dang ka kawk a, ’Saw mi hnenah sawn va kal rawh’, ka tia. A lo hrilfiah ve ta aniang.

Surgery postingah head injury hi an tam thei em em a. Hetiang case ah hi chuan nikhaw hre lova an awm leh awm loh te, an beng, hnar leh ka atanga thi a chhuah leh chhuah loh te hi a pawimawh khawp mai a. Nikhawhrelo sawina ka thiante ka zawt a, ‘Behost’ an tia. Kei lah chuan ‘Biswas’ ( Rinna) tih in ka hre ta tlat mai. Head injury case ka lo dawnsawn apiang kha ‘Biswas hua tha?’ ka lo tia. Damlo chhungte chuan bangbo tawk hian, ‘Biswas to nahi hua’, hi an ti ve zel a. A hnu daihah kan PG hriat laiin ka zawt fuh a, a nuih a han za em em a. Delhi a medical college dang ho pawhin kha fiamthu kha chu an hria, Manipuri emaw min lo ti hlauhva, a lawmawm tak tak a ni.

Ka Maldives thiannu pakhat pawhin,’Zu i in thin em?’ tih zawh tumin ‘Pisap peeta hai?’ a lo ti char char a. Zun in thin history chu a zawt chhuak tam vak lo a ni awm e.

A hahthlak

Internship tih lai kha chuan kan pi/pute khan min han chhawr tak tak mai chu, nurse cum peon cum doctor cum hauhbur hi kan nia. Intern kha chu mihring angah pawh hian min ngai lovin ka hria. Kan tel ve hauhloh naah pawh khan min hrawk hrep zel a. Surgery posting kha a heavy ve thei khawp a. Emergency Night duty hi chu mut kan tum lo law law. Zan khat chu dar 3 velah zurui car accident kan nei a, pathum an hliam a, nula pahnih leh tlangval pakhat. Nula pakhat kha ka chang a. A ban kha a thler duai a, a karah glass nawi kha a la tang teuh zui a. Kan chiu hit nawk nawk a, glass la chhuak turin kan kawm tak tak mai a. A hnuah ka thiam ang tawkin ka thui leh a, a ser kha nalh tak a nih pawh ka ring lo.

Paediatric surgery kan han duty leh a. Damlo an tam si, an condition a chhe bawk si. Intern dang kha chuan naute ah venflon vuah thiam lo ang khan an lo insawi thin a. Nachang ka hre ve lo leh a. Kan house surgeon thatchhe tawk hian zing atangin venflon min vuah tir char char a. Lunch break atanga ka let hi nurse te a lo titi pui zuah zuah ang a. Ka venflon vuah tur min nghak hi corridorah dressing room thleng an lo in line thup zel. Ninawm thei tak tak. Kum 2 hmeichhe naupang hi an admit a. A hmel te chu a tha phian nain venflon hi a lo phawi ziah a, a nu ka hauh lahin, ‘A phawi zel’ a ti ringawt zel sia. Nikhatah pawh vawi tam vuahsak a ngai thin a. A tawpah chuan guaze in a kut hi a khum luah a tawn tawnin kan tawn bet a. Thisen ka khai sak a. Dinner ka va ei san a. Ka va let leh chuan a khum bul chhuatah chuan kan thisen pek lai chu a luang nuaih a. A ha in a venflon a lo seh thla hram chu niin! A nu lah chuan sister duty auh nachang pawh a hre lo, ka let leh hun a lo nghak ve tawp mai a ni. Khatiang em em a naupang enkawl harsa kha chu ka tawng leh tawh lo.

Gynae posting lah kha an heavy khawp a. Ka la phakar thiam ve vak bawk si lova, nau nei tur chang hian ka tlaivar deuh ziah a. Ka senior duty pui te chu an mu thak zel. Ka duty lah hi a heavy thei em em lehnghal a. Zankhat phei chu nau an vei rual thup lehnghal a, nau neihna khum pali ah ka mut tlar phei tir a. Pakhat ka chhar a, cord ka clamp a, glove ka thlak a, chutiang chuan ka chhar zo vek a. An placenta ka chhar phei leh vek a. A dawtah an inhliamna ka thui phei leh vek a. Glove chiah a hek. Ka thui pah hian kan zai ngei a. Labour room duty kha chu nuam hi ka ti ve alawm. Nu pakhat fa palina nei tur hian zun min dil a, a drip ka phawi sak a, a bo ta vang vang mai a. Ka ngaihtha lo ka va en chu toiletah naute a lo nei, a laihrui nen a lo pawm uaihnuang mai a. Ka senior ten an check a, a lo inhliam miah lo zui! 

Gynae wardah hian damlo, vainu thau dum muk tawk, awm rei tawh, sual zet hi a awm a. Keini junior doctor, ‘chinky’ lehnghal phei hi min zuam khawp mai. Zing round zawh a kan senior ten test tur leh tihtur an sawi te hi a titha duh reng reng lova, kan piten min hauh phah zeuh zeuh a. Vawikhat chu tlaiah keimahin ka round a, a zun sample chu a khum bulah hian a lo la awm a. ‘Collection table ah va dah rawh’, ka tia. A ni lah chuan, ‘Nangmahin va dah rawh’ mi ti. Dah tur a ka hrilh leh chuan vai tawngkam chhia a hmang ta. Ka thinrim lutuk chu a biangah hian na lo te hian ka beng taih a. Min khawih let ka hlau, ka tlanchhiat lai pawh ka hrelo, ka hawi phei leh chuan nurse station bulah hian ka lo ding tawh a. Damlo hovin min en thup si, ‘Dah rawh’, tih pahin ka chhuahsan ta a. Mahse a tuk atang chuan thu a awih ta em em a, ben deuh taih kha a lo ngai ve aniang.

Vawikhat chu khawsik hluah hian Gynae ah ka duty a. Ka chauh em avangin leave lak ka dil a. Ka duty pui PG chuan a phal ta reng reng lo mai. Chau tawkin ka duty a, lunch breakah chuan hostel mess eitur in ka phei a. Ka thiannu Padma-in min lo hmu a, ‘I damloh kha, leave la rawh’ a tia, an phalloh thu ka hrilh a. A thinrim em em a, ‘I ai ka va duty ang’ tiin a va kal a. Mahse duty tir lovin leave chu min pe ta zawk a. Khatih hunlai a kan thianho leh zirpuite inhmangaih theih zia kha. Kan vanglaini chu a ni ve ngawt mai.

Vai Phakar

Ka intern pui vaiho zingah hian vainu hmeltha, thiamthei, phakar zet mai, Jyoti hi a awm a. Kan hming bul a inhnaih avangin batch khatah kan awm ziah lehnghal a. Duty hi a titha peih ngai reng reng lova. Paediatric unit khat a a duty zo ka va replace a. A duty chhung zawng file pakhat mah kha a lo tifel lova, dawhkanah hian ka tihtur hian a lo intiang ur mai a. Sister ka zawt a, min en vang vang a, ‘Doctors’ duty roomah va zawt rawh’ a tia. Ka va kal a, ka va zawt chu an lo thinrim nasa mai. ‘Absent vek kan pe ang, amah au la ti vek rawh se’ an tia. A ti dawn lo tih ka hriat avangin, ‘Keiman ka ti mai ang,’ ka tia. Min lawm ve khawpin ka hria.

He nu bawk hi Medicineah posting kan tan dawn a. ‘First 15 days duty min awl ula, last 15 days alternate in 24 hours ka duty ang a, ka awl ve ang che u’, a tia. Keini bum fin theih loh ho chuan kan awl ta ngei a. Last 15 days kan awl ve hun tur chuan casual leave  a la ta hmak mai! Tihngaihna awm tawh hek lo ka vai batchmate ho nen chuan thinrim tawkin kan duty ta tlek tlek mai a nih chu. Khatiang em em a mi phakar kha chu ka hre leh tawh lo reng reng. A fing bawk a a thlengsang phian maithei a ni.

Vawikhat chu kan posting thlak ni hi holiday a nia. ‘Keimah ka duty ang e, nangni chu lokal duh su’, ka ti khanglang a. Ka va in report chu kan pute ngaihdan a ni ta lo! ‘Khawnge i thiante?’ an tia, ‘Holiday a ni sia an lokal lo, keima duty a nia,’ ka tia. ‘Hostelah ka va au ang e,’ ka tih pawh chuan, ‘Absent kan pe dawn’, an ti ta tlat mai. ‘Keimahin lokal suh u, ka tia, ka thiamloh a lawm, keimah absent min pe mai ru’, ka ti ta ringawt a. An lawm leh ta em em a, thingpui te min khilai a, ka chet fuh phah ta phian a. 

Che chhia:

Medicine posting ka neih laiin ward ah ka thleng hmasa ber a. Vaipa tawi thau angreng tak, coat fe fahran ha, hang dum tak mai hian min lo au a. Damlo chhungte inla smart ve deuh a nih ka ring a. ‘Khawnge Unit 2 ho?’ vaitawngin min zawt a. Kei chuan, ‘Unit 2 a mi ka nia, enge i duh?’ ka tia. A ni lah chuan, ‘Khawnge doctor dang?’ a ti zel a. Kei thinchhe ve bawk si chuan , vin tawk hian, ‘Unit 2 a duty ka ni ka tih chu, enge i duh bhaya?’ kan ti ve thawr mai a. Min en vang vang a, ‘In professor thar ka nia, ka rawn round dawn a’ an ti mai chu!! Ka zak lutuk hi khuk ral chem chem hi ka duh a. Kan PG leh SR-in damlo chhungte emaw an lo ti ve tho bawk a, a tuk atang chuan coat var em em hi a rawn ha ta ziah a. Mahse lab technician a ang leh daih bawk sia. Stethoscope hi a awrh char char ta zel a. A fel nen nen khan kan Unit ho kha chuan kan leh zah a, kan nel ngam reng reng hlawm lo.

A tawp nan:

College hunlai a kan thawven theih zia kha. Janpath leh Sarojini ami kawr man tlawm te te kan ha a. Branded an uar pawhin lei en ah kan en ve ngai lo. Nalh kan inti em em pawh a ni lo, mahse miin nalh min ti lo mahse pawi kan han ti lo em em kha a ni, a nawmna chu. Best friend pahnih Monisha leh Padma ka nei a. College festival ni se kan pathum khan duh tawkin kan lam a. Kan thiam leh thiam loh pawh kan ngaihtuah lo. Khawvel hi kan inti tatu ve em em mai a ni. Thawk a phitah Mussouri, Manali, Chandigarh, Darjeeling, Nainital, Gangtok leh Nepalah te kan han zin ve tawp a. Nepal kan kal phei kha chu Monisha nen chauh third class in Rs 280 velin Gorakhpur thleng relin kan kal a, rickshaw in border kan cross a. Passport pawh ka nei ve lo zui. Border police te khan luh min phal ve lo ta se engtin tak ti ang maw. Plan B kha kan nei lo chiang sia. Sum nei lem lo khan kan duh zawng kha chu kan ti ve pawp zel a.

Me, Monisha, Padma, Dog and co at Chandigarh

Hlauhawm leh hlauhawmlo pawh kan thliar ngai lova. Khatih hunlai pawh khan pawngsual te kha a awm ve reng a. Chhun pachangah vai MBBS zirlai pawh an pawngsual rawn nghe nghe a. Mahse kan fimkhur lo chung khan Pathian in min veng a, kan chungah thilthalo a thlen tir ngai lova, kan vannei khawp mai. Tunah chuan pasal te neiin fate kan nei thlihthliah tawh a. Hmun hrang hrangah kan inthendarh a, mahse in phone leh zin a inhmuh hlauh chang hi chuan hun a kal lo ang maiin kan la inngai. Khang hunte kha a lo va hlu em! Tihsual leh rilru hahna te pawh kan nei ve thin ngei ang, mahse ngaihtuah let hi chuan a tha lai hlir a ni ka hriat tawh ni.